بوسیدن روی ماه
İmage
فیلم دیگری از سازندگان طلا و مس! این یعنی بهترین تبلیغ برای “بوسیدن روی ماه”.همین جمله کافیست تا سیل علاقمندان این فیلم ارزشی به یک فیلم اشتیاق نشان دهند. همین امر هم موجب شده تا سازندگان فیلم از چندین ماه قبل با این عنوان به تبلیغ درباره فیلم بپردازند. تا شاید در دورانی که مخاطبان هوشمند سینما به راحتی پای تماشای هر فیلمی نمی نشینند، آن ها را روانه سینما کنند. اما باید دید که این عنوان چقدر با فیلم “بوسیدن روی ماه” در تناسب است.

احترام سادات وفروغ دو همسایه هستند که سال هاست در انتظار دیدن نشانه هایی از فرزندان شهیدشان هستند که بالاخره خبر پیدا شدن یکی از شهدا می رسد و این تازه آغاز ماجراست…
همایون اسعدیان بعد از تجربه موفق طلا و مس که یک فیلم اخلاق محور بود اینبار سراغ مسئله دفاع مقدس و خانواده شهدا رفته است.
فیلم دقیقا همان سادگی طلا و مس را دارد و فضای رئال فیلم کاملا ملموس است. اما از همان اوایل، ریتم کند فیلم خودنمایی کرده و مخاطب را خسته می کند.

در واقع اگر فیلم را به دو قسمت تقسیم کنیم یعنی “رساندن خبر پیدا شدن پیکریکی از بچه ها” و “تصمیمات مادر شهید بعد از فهمیدن خبر(۱)” در هر دو قسمت، فیلم بسیار طولانی و بدون کشش و تعلیقی خاص است. به خصوص این امر در نیمه پایانی مخاطبان را به شدت آزار میدهد.

حتی در صحنه ای که می تواند بسیار احساسی و در عین حال منطقی (یعنی حضور فروغ پای تابوت شهید) مخاطب را به فیلم بازگرداند اما کارگردان با یک کات بی هنگام و ادامه ریتم قبلی، این فرصت را از فیلم می گیرد.

مضمون کلی فیلم به ظاهر در ارتباط با خانواده شهدا و انتظار همیشگی آن ها برای پیدا شدن خبری از فرزندشان است اما پاره مضمون هایی که در فیلم پراکنده شده است آن را در سایه خود قرار داده است. نحوه برخورد با خانواده شهدا و تقابل ها و تفاوت های نسل قدیم و جدید انقلاب از این دست مضامین فیلم است که به نظر می رسد حرف اصلی سازندگان همین مسئله تفاوت نسل هاست.

احترام سادات و نوه اش، حاج آقا مصطفوی مسئول قبلی و مسئول جدید بنیاد شهید و حاج آقا مصطفوی و دخترش نماد هایی از این نسل ها هستند. حاج آقا مصطفوی که مسئول قبلی بنیاد بوده و رابطه بسیارخوبی با خانواده شهدا( که مادران فیلم نماینده آن ها هستند) دارد، به خاطر مسائلی که برای دخترش پیش آمده سال های پایانی خدمت خود را در یک کارخانه خارج از شهر می گذراند. وی که پس از این سال ها به یک نگاه مسامحه گر رسیده است تلاش زیادی می کند تااحترام السادات به خواسته اش برسد. در مقابل مسئول جدید که جوانی حزب الهی به نظر می رسد به شدت در مقابل خواسته غیر عادی احترام السادات می ایستد.

در واقع تسامح بر آمده از واقعیت بینی مصطفوی را مقابل قاطعیت برآمده از آرمانگرایی مسئول جوان قرار میدهد و به نظر میر سد که فیلم قصد دارد بگوید که مصطفوی سال های جوانی خود را در این جوان می بیند و الان که به سن پختگی رسیده آن را غیر معقول می انگارد.

در عین حال کارگردان یک تمایز عمده بین حزب الهی های اوایل انقلاب و زمان حال می گذارد و آن این است که در اوایل انقلاب خدمت افرادی همچون مصطفوی از روی اخلاص بوده و در جوانان حال حاضر برای ریا و کسب قدرت بالاتر است.

باز در چند مقطع از فیلم به طور مبهومی درباره دختر مصطفوی صحبت می شود که گویا کار خلاف شرعی انجام داده البته چه کاری مشخص نمی شود و اصلا مهم هم نیست چرا که قصد کارگردان بیان تفاوت شیوه و سبک زندگی نسل جدید با نسل قبل از خود است و اتفاقا آن را نفی نمی کند بلکه طرز برخورد با او را به انتقاد می گذارد و به طور تلویحی به آن(سبک نسل جدید) رسمیت نیز می بخشد.

تلفن های مداوم نوه احترام السادات و خنده های گاه و بی گاه او، قلیان کشیدن و در کل طرز تفکر متفاوت او با مادر بزرگش هم بعد دیگر همین قضیه است و جمله پایانی دختر مبنی بر اینکه “روی ماهش را ببوس” هم بیانگر این است که با وجود طرز فکر متفاوت نسل جدید دلیلی ندارد که با ارزشهای ملی بیگانه باشند و به شیوه خودشان به آن ها ابراز احساسات می کنند.

دیگر نقش های فیلم همچون پسر احترام السادات که یک پست دولتی دارد با ظاهری نه چندان مناسب و از طرف دیگر داماد روشن فکرش با چهره ای موجه از آن تصاویری است که دیگر در سینمای شبه روشن فکری به آن عادت کرده ایم.

این مضامین حاشیه ای فیلم آنچنان تقویت شده که دیگر موضوع بزرگواری و گذشت خانواده شهدا به سایه رفته و حاشیه بر متن غلبه کرده است. در حالی که در فیلم “طلا مس” با وجود مضامین فرعی و حاشیه ای، هیچگاه موضوع اصلی قصه گم نمی شود.

نگاه غلط کارگردان به نسل امروزی و حتی نسل انقلاب و تعمیم آن در سراسر فیلم اجازه نمی دهد تا فیلم بوسیدن روی ماه را فیلم قابل دفاعی در زمره فیلم های ارزشی قرار داد. متاسفانه اسعدیان هم همچون برخی دیگر از هم کسوتانش در شناخت جامعه و نسل جدیدش دچار تحلیل غلط شده اند و نفس های پاک و ارزش مدار نسل جوان که در انقلاب و ارزشهایش از نسل های قبلی ثابت قدم تر هستند را ندیده گرفته است.

بوسیدن روی ماه نه چندان در ساختار و نه در مضمون شباهتی با فیلم با ارزش طلا و مس ندارد و تنها به عنوان مستمسکی برای کشیدن مردم به سینما ها بوده و قطعا کسی که به نیت تکرار دوباره “طلا و مس” به سینما می رود با افسردگی و پشیمانی رو به رو می شود.

گرچه مشاهده آمار فروش فیلم با وجود تبلیغات فراوانش در رسانه های مختلف نشان می دهد مخاطبان هم این عدم تناسب را تشخیص دادند و در روزهایی که به لطف کلاه قرمزی و اذعان خود کارگردان روزهای بهتری نسبت به یکسال گذشته است از فروشی در خور بهره مند نبوده است.