در تحلیل محتوا - كه البته روشی عقلانی (rationalistic) و منطقی نیز است - مفسر به نحوی آگاهانه اصول استدلال منطقی را در آن به كار می‌گیرد و بدین منظور برنامه ای را برای تحلیل تنظیم می‌نماید، برای مثال او می‌تواند درباره مقوله‌های تحلیل هرمنونیك یك یا چند واحد تحلیل از موارد زیر را برگزیند و یا همگی آنها را در تحلیل به كار بندد.1- یافتن هدف و موضوع بیان2- ارزیابی انواع داده ها و مثال های مورد بهره‌گیری در متن3- تشخیص شیوه‌های استدلال در بیان و پایه های داوری4- چگونگی ارزش گذاری‌ها و استحكام معیارهای اندازه گیری5- وجود یا عدم استحكام در بیان6- به كار بردن صداقت در بهره گیری از شواهد7- كشف گروه یا طبقه اجتماعی، سیاسی و یا فرهنگی مخاطب8- ارزیابی جهان بینی و دیدگاه تولیدكنندگان پیام ها و گفتارها9- دخالت فكر و رفتار یا attitude نویسنده